วันครู หรือวันครูแห่งชาติ ตรงกับวันที่ 16 มกราคม ของทุกปี เป็นวันที่ครูจะได้จัดกิจกรรมรำลึกถึงคุณบูรพาจารย์ และเสริมสร้างความสามัคคีในหมู่ผู้ประกอบวิชาชีพครูและบุคลากรทางการศึกษา มีการจัดกิจกรรมทางศาสนา พิธีระลึกถึงคุณบูรพาจารย์ การมอบเกียรติบัตรหรือโล่รางวัลครูดีเด่นในสาขาวิชาหรือการประพฤติตนในด้านต่างๆ สำหรับช่วงบ่ายมีการจัดกิจกรรมแข่งขันกีฬาระหว่างคุณครู และอาจมีการจัดงานรื่นเริงในตอนเย็นด้วย
ประวัติความเป็นมาของการจัดงานวันครู
เมื่อ พ.ศ. 2499 จอมพล ป.พิบูลสงคราม นายกรัฐมานตรี ซึ่งดำรงตำแหน่งประธานกรรมการอำนวยการคุรุสภากิตติมศักดิ์ ได้กล่าวปราศรัยต่อที่ประชุมครูทั่วประเทศ ถึงความคิดที่จะกำหนดให้มีวันครู มีใจความว่า
“ที่อยากเสนอในตอนนี้ก็คือว่า เนื่องจากผู้เป็นครูมีบุญคุณ เป็นผู้ให้แสงสว่างในชีวิตของเราทั้งหลาย ข้าพเจ้าคิดว่าวันครู ควรมีสักวันหนึ่งสำหรับให้บรรดาลูกศิษย์ทั้งหลายได้แสดงความเคารพ สักการะต่อบรรดาครูผู้มีพระคุณทั้งหลาย เพราะเหตุว่าสำหรับคนทั่วไป ถ้าถึงวันตรุษ วันสงกรานต์ เราก็นำเอาอัฐิของผู้มีพระคุณบังเกิดเกล้ามาทำบุญ ทำทาน คนที่สองรองลงไปก็คือ ครูผู้เสียสละทั้งหลาย ข้าพเจ้าคิดว่าในโอกาสนี้จะขอฝากที่ประชุมไว้ด้วย ลองปรึกษาหารือกันในหลักการ ทุกคนคงจะไม่ขัดข้อง”
ดังนั้น ในวันที่ 21 พฤศจิกายน พ.ศ. 2499 คณะรัฐมนตรีได้มีมติกำหนดให้ วันที่ 16 มกราคม ของทุกปี ซึ่งตรงกับวันที่ประกาศพระราชบัญญัติครู ในราชกิจจานุเบกษา เมื่อวันวันที่ 16 มกราคม พ.ศ.2488 เป็น “วันครู” ดังนั้น การจัดงานวันครูจึงมีขึ้นครั้งแรก เมื่อวันที่ 16 มกราคม พ.ศ. 2500 สืบเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน
ความมุ่งหมายในการจัดงานวันครู
1. เพื่อประกอบพิธีระลึกถึงคุณบูรพาจารย์
2. เพื่อส่งเสริมความสามัคคีธรรมระหว่างครู
3. เพื่อส่งเสริมความเข้าใจอันดีระหว่างครูกับประชาชน
การจัดงานวันครู ได้ปรับปรุงเปลี่ยนแปลงกิจกรรม ให้สอดคล้องกับการเปลี่ยนแปลงของสังคมตลอดเวลา ในปัจจุบันได้จัดรูปแบบการจัดงานวันครู จะมีกิจกรรม 3 ประเภทใหญ่ ๆ ดังนี้
1. กิจกรรมทางศาสนา
2. พิธีรำลึกถึงพระคุณบูรพาจารย์ ซึ่งประกอบด้วยพิธีปฏิญาณตน การกล่าวคำรำลึกถึงพระคุณบูรพาจารย์
3. กิจกรรมเพื่อความสามัคคีระหว่างผู้ประกอบอาชีพครู ส่วนมากเป็นการแข่งขันกีฬา หรือการจัดงานรื่นเริงในตอนเย็น
คำปฏิญาณตนของครู
ข้อ 1. ข้าจะบำเพ็ญตนให้สมกับที่ได้ชื่อว่าเป็นครู
ข้อ 2. ข้าจะตั้งใจฝึกสอนศิษย์ให้เป็นพลเมืองดีของชาติ
ข้อ 3. ข้าจะรักษาชื่อเสียงของคณะครูและบำเพ็ญตนให้เป็นประโยชน์ต่อสังคม
บทระลึกถึงพระคุณบุรพาจารย์
ผู้นำครูสวด : ปาเจราจริยา โหนติ คุณุตรานุสาสกา
ครูสวดพร้อมกัน
ข้าขอประนมกรกระพุม อภิวาทนาการ
กราบคุณอดุลคุรุประทาน หิตเทิดทวีสรร
สิ่งสมอุดมคติประพฤติ นรยึดประคองธรรม์
ครูชี้วิถีทุษอนันต์ อนุสาส์นประภาษสอน
ให้เรืองและเปรื่องปริวิชาน นะตระการสถาพร
ท่านแจ้งแสดงนิติบวร ดนุยลยุคลสาร
โอบเอื้อและเจือคุณวิจิตร ทะนุศิษย์นิรันดร์กาล
ไป่เบื่อก็เพื่อดรุณชาญ ลุฉลาดประสาทสรรพ์
บาปบุญก็สุนทรแถลง ธุระแจงประจักษ์ครัน
เพื่อศิษย์สฤษฎ์คติจรัล มนเทิดผดุงธรรม
ปวงข้าประดานิกรศิษ (ษ) ยะคิดระลึกคำ
ด้วยสัตย์สะพัดกมลนำ อนุสรณ์เผดียงคุณ
โปรดอวยสุพิธพรอเนก อดิเรกเพราะแรงบุญ
ส่งเสริมเฉลิมพหุลสุน- ทรศิษย์เสมอเทอญฯ
ผู้นำสวด : ปัญญาวุฒิ กะเร เตเต ทินโนวาเท นะมามิหัง
รายชื่อประเทศที่มีวันครู
ประเทศที่มี วันครู ที่ไม่ใช่วันหยุด
– อินเดีย วันครูตรงกับวันที่ 5 กันยายน
– มาเลเซีย วันครูตรงกับวันที่ 16 พฤษภาคม
– ตุรกี วันครูตรงกับวันที่ 24 พฤศจิกายน
ประเทศที่มี วันครู เป็นวันหยุด
– แอลเบเนีย วันครูตรงกับวันที่ 7 มีนาคม
– จีน วันครูตรงกับวันที่ 10 กันยายน
– สาธารณรัฐเช็ก วันครูตรงกับวันที่ 28 มีนาคม
– อิหร่าน วันครูตรงกับวันที่ 2 พฤษภาคม
– ละตินอเมริกา วันครูตรงกับวันที่ 11 กันยายน
– โปแลนด์ วันครูตรงกับวันที่ 14 ตุลาคม
– สหรัฐอเมริกา วันอังคารในสัปดาห์แรกที่เต็ม 7 วันในเดือนพฤษภาคม
– รัสเซีย วันครูตรงกับวันที่ 5 ตุลาคม
– สโลวีเนีย วันครูตรงกับวันที่ 28 มีนาคม
– เกาหลีใต้ วันครูตรงกับวันที่ 15 พฤษภาคม
– ไต้หวัน วันครูตรงกับวันที่ 28 กันยายน
– ไทย วันครูตรงกับวันที่ 16 มกราคม
– สปป.ลาว วันครูตรงกับวันที่ 7 ตุลาคม
– สิงคโปร์ วันครูตรงกับวันที่ 1 กันยายน
– เวียดนาม วันครูตรงกับวันที่ 20 พฤศจิกายน
MV เพลงรางวัลของครู เนื่องในโอกาสวันครู Version 1
เนื่องในโอกาสวันครู 16 มกราคม ปี พ.ศ. 2555
MV ใหม่ เพลงรางวัลของครู เนื่องในโอกาสวันครู Version 2
เนื่องในโอกาสวันครู 16 มกราคม ปี พ.ศ. 2556
หมายเหตุ : เพลงรางวัลของครู ขับร้องโดย ศิลปินคุณภาพ ปาน ธนพร แวกประยูร
เรียบเรียงข้อมูลจาก :
1. http://www.moe.go.th/PSD/Page%20Design/03_Teacher_Day/teather%20day/
2. http://th.wikipedia.org/wiki/วันครู
3. http://hilight.kapook.com/view/19311
