หลักการแก้บน : บนอะไรกับใครไว้ เมื่อได้สิ่งที่บนไว้แล้ว ให้จัดเตรียมของแก้บนมาเซ่นไหว้ บวงสรวงบูชาสิ่งที่เราขอบนไว้ (ตอนที่บน ต้องบน ของแก้บน ให้สมกับฐานะของตนเองและสามารถจัดหามาแก้บนได้) เช่น บนกับเจ้าที่เจ้าทางว่า ขอให้ตนเองสอบฯ ติด หากสอบติดตามประสงค์จะนำ เครื่องเซ่น มาถวาย เมื่อผลปรากฎว่าเป็นไปตามที่บนเอาไว้ ผู้บนต้องจัดเตรียมเครื่องเซ่นต่างๆ มาแก้บน โดยให้มีเจ้าพิธี นำการแก้บน หากทำได้ดั่งนี้ ย่อมจะทำให้ผู้บนอยู่เย็นเป็นสุข สบายกาย สบายใจ และเจริญในหน้าที่การงานยิ่งขึ้นไป อย่างไรก็ตาม หากผู้บนปล่อยปละละเลย หรือยุ่งยากจนหลงลืม สิ่งที่บนเอาไว้ อาจมีเหตุที่ไม่สบายกายสบายใจเกิดขึ้นได้ หรืออาจฝันว่ามีใครมาทวงอะไรที่เราเคยกล่าวเอาไว้
วิธีแก้บนที่ตนจำไม่ได้ ก็ให้ไปแก้บน ณ สถานที่บนเอาไว้ โดยอาจมีเครื่องบวงสรวงตามสมควรดังนี้
1 โต๊ะปู้ผ้าขาวแล้วตั้งไว้กลางแจ้ง 1 ตัว
2. พานครูมีดอกไม้ ธูป เทียน หมากพลู เงิน 100 บาท ( เงิน 100 บาทต้องนำไปถวายเป็นสังฆทาน )
3. บายศรีปากชาม 1 คู่ มีไข่ต้มเสียบยอดบายศรีด้วย
4. มะพร้าวอ่อน 4 ลูก เปิดฝา
5. กล้วยน้ำว้าสุก 4 หวี
6. ไก้ต้มสุก 1 ตัว วางไก่ไปทางทิศเหนือ
7. หัวหมู 1 หัวพร้อมน้ำจิ้มด้วย
8. ปลาช่อนนึ่ง (แปะซะ) 1 ตัว และน้ำจิ้ม
9. ขนมต้มแดง ขนมต้มขาว อย่างละ 1 ถ้วย ( ใช้ขนมถ้วยฟูแทนได้ )
10. ข้าวสวย 1 จาน พร้อมช้อนส้อม 1 คู่
11. แกงสามถ้วย ของหวานสามถ้วย
12. น้ำเปล่า 1 แก้ว มีน้ำชาด้วยยิ่งดี
พิธีแก้บน : จุดเทียนขวา ซ้าย และธูป 16 ดอก ปักในกระถางธูป ส่วนจานอื่นๆ ให้ปักที่ละดอก
วิธีพูดแก้บน : สิ่งของใดๆ ที่ได้บน ที่จำได้ก็ดี และจำไม่ได้ก็ดี ขอถวายแก้บนทั้งหมด ณ บัดนี้ โปรดรับ โปรดโมทนา โปรดอโหสิกรรม และโปรดสงเคราะห์ข้าพเจ้า จนตราบเท่าเข้าสู่พระนิพพาน ในชาตินี้เทอญ
วิธีลาของบูชาแก้บน : เพื่อความเป็นสิริมงคลเจ้าข้า ให้ตัดแบ่งเป็น 2 กระทง คือ
1. วางข้างล่างใกล้ๆ โต๊ะบวงสรวง 1 กระทง แล้วพูดว่า ขอเชิญบริวารทั้งหลายรับประทานได้แล้วเจ้าข้า และเมตตาช่วยด้วย
2. วางไว้นอกรั้วบ้านหรือนอกบ้าน 1 กระทง แล้วพูดว่า ขอเชิญสรรพวิญญาณทั้งหลาย รับประทานได้แล้ว ณ บัดนี้ และเมตตาช่วยสงเคราะห์ด้วย
อาหารแก้บน กินได้หรือไม่
การกินอาหารแก้บน ขึ้นกับว่า ใครถือหรือไม่ถือ โดยทั่วไป คนไม่กิน อาจเพราะเป็นคน “มีของ” ที่ครูบาอาจารย์ห้ามเอาไว้ ส่วนคนที่กิน ก็ถือว่า เมื่อนำมากินก็เป็นสิริมงคลแก่ตนเองและครอบครัว และอีกอย่างของเซ่นไหว้ก็มีแต่ของดีดี โอกาสทั่วไปหาทานได้ยาก ดังนั้น โอกาสเซ่นไหว้เจ้าที่ จะพลาดอาหารแก้บนได้อย่างไร
ชมคลิป คำแก้บน พิธีแก้บน เจ้าที่
เรียบเรียงจาก :
1. ประสบการณ์การแก้บน
2. วิธีแก้บนที่ตนจำไม่ได้ : http://payakorn09.blogspot.com/2010/05/blog-post.html
