พิธีไหว้ครู เป็นพิธีกรรมที่เป็นประเพณีของไทยที่นิยมปฏิบัติมาตั้งแต่สมัยโบราณ แสดงถึงความระลึกถึงบุญคุณของครู การไหว้ครูเป็นการแสดงตนว่าขอเป็นศิษย์ของท่านโดยตรง โดยการไหว้ครูในสถานศึกษา จะนิยมจัดหลังการเปิดภาคเรียนได้ราว 2-3 สัปดาห์ หรือราวตันเดือนมิถุนายน โดยจัดในวันพฤหัสบดี ที่ถือกันว่าเป็นวันครู
วิธีจัดงานการพิธีไหว้ครู ตามแบบที่กระทรวงศึกษาธิการกำหนดไว้ จะต้องเตรียมสิ่งต่างๆ ดังต่อไปนี้
สถานที่
1. โต๊ะหมู่บูชา โดยตั้งไว้ที่สูงบนเวทีชิดด้านหลัง ข้างหน้ามีกระถางดอกไม้และธูปเทียน และ โต๊ะ เพื่อวางพานดอกไม้และธูปเทียนที่นำมาบูชา
2. หนังสือ เพื่อให้ประธานเจิม โดยเอาหนังสือวางไว้บนพาน บนโต๊ะเล็กหน้าที่บูชา
3. ที่นั่งประธาน และ คณาจารย์ จัดไว้ข้าง ๆ โต๊ะหมู่บูชา
4. ที่นั่งสำหรับนั่งเรียน
สิ่งที่ต้องเตรียมในการไหว้ครู
1. พานดอกไม้ ประกอบด้วยพืชชนิดต่าง ๆ เช่น หญ้าแพรก (หมายถึง การเจริญงอกงามของสติปัญญา) ดอกมะเขือ (หมายถึง การอ่อนน้อมถ่อมตน) ดอกเข็ม (หมายถึง เฉลียวฉลาด) จะใส่เท่าไรก็ตามให้สวยงาม พอควร
2. ธูปเทียน
พิธีการ
1. เมื่อประธานมาถึง ให้กราบทำความเคารพ จนกว่าคุณครูทุกท่านจะผ่านไปหมดทุกคน
2. ให้ประธานจุดธูปเทียน นมัสการพระพุทธรูปที่โต๊ะหมู่บูชา
3. เริ่มพิธีโดยการสวดมนต์ ตามด้วยเจิมหนังสือเพื่อความเป็นสิริมงคล
4. ผู้แทนนักเรียนกล่าววรรคแรกของคาถาไหว้ครู และนักเรียนทุกคนกล่าวคำไหว้ครู
5. เมื่อกล่าวคำไหว้ครูเสร็จแล้ว ผู้แทนนักเรียนกล่าวคาถาไหว้ครูตอนท้าย
6. ตัวแทนนักเรียนนำกล่าว “คำปฏิญาณตน” นักเรียนที่เหลือกล่าวตาม
7. ให้ตัวแทนของแต่ละห้องนำพานไปให้คุณครูแต่ละท่าน
คำกล่าวไหว้ครูของนักเรียน
(นำ) ปาเจราจริยาโหนติ คุณุตตรานุสาสกา
สวดทำนองสรภัญญะ
ข้าขอประณตน้อมสักการ(รับพร้อมกัน) บูรพคณาจารย์ ผู้กอรปประโยชน์ศึกษา
ทั้งท่านผู้ประสาทวิชา อบรมจริยา
แก่ข้าในกาลปัจจุบัน….
ข้าขอเคารพอภิวันท์ ระลึกคุณอนันต์
ด้วยใจนิยมบูชา….
ขอเดชกตเวทิตา อีกวิริยะพา
ปัญญาให้เกิดแตกฉาน
ศึกษาสำเร็จทุกประการ อายุยืนนาน
อยู่ในศีลธรรมอันดี
ให้ได้เป็นเกียรติเป็นศรี ประโยชน์ทวี
แก่ชาติและประเทศไทยเทอญ ฯ……….
(นำ) ปัญญาวุฒิกเร เต เต ทินโนวาเท นมามิหัง
